Mastocytoom of mastceltumor

Mastocytoom of mastceltumor bij de hond en kat

Een klein bultje met grote gevolgen

Een mastocytoom (MCT, mastceltumor of mestceltumor) bij de hond is de meest voorkomende huidtumor. 20% van alle huidtumoren zijn mastocytomen. Twee honden hebben allebei een MCT. Bij de ene hond blijft de tumor beperkt tot een kleine zwelling. Bij de andere hond ontstaan er nieuwe diktes met ontstekingen, die zich via de lymfeklieren verspreiden (metastaseren) naar met name de milt en lever, of zeldzamer naar de longen.

Bij katten is het de één na meest voorkomende huidtumor.

Mastcellen

• Mastcellen zijn voorlopers van jonge bindweefsel- en bloedvormende cellen, ze komen overal in het lichaam voor. Deze cellen spelen een rol bij ontstekingsreacties en de afweer van het lichaam, maar ook bij overgevoeligheidsreacties zoals astma.
• Iedere cel is gevuld met ‘korrels‘ die bij een ‘prikkel’ van buiten vrij komen. De korrels bevatten o.a. histamine en heparine.
• Histamine zorgt voor zwelling ter plaatse (bv. na een insectenbeet), maar kan ook zorgen voor reacties (braken, diarree, benauwdheid) op andere plaatsen in het lichaam.
• Tumoreuze mastcellen kunnen ook spontaan kapot gaan, waardoor veel histamine vrijkomt.
• Chronische ontstekingen van de huid zouden een rol spelen bij het ontstaan van mastceltumoren. Bij een deel van de tumoren wordt een afwijkend gen (c-Kit) gevonden.

Mastocytoom | Mastceltumor | MCT bij de hond

• Een MCT is een van de belangrijkste huidtumoren bij de hond, ze kunnen op iedere leeftijd optreden, de gemiddelde leeftijd is 9 jaar.
• Gevoelige rassen: boxer, bulldog, Labrador- en golden retrievers, Boston- en bullterriër.
• Ze ontstaan meestal in de huid, maar kunnen ook voorkomen in de milt, lever, maagdarmkanaal en de voorste luchtwegen.
• Bij 25% van de honden met een MCT ontstaan nieuwe tumoren.

Mastocytoom | Mastceltumor | MCT bij de kat

Bij de kat komen twee types MCT voor:

• De histiocytaire vorm, deze is relatief goedaardig en komt voor in de huid van jonge katten. Siamezen lijken hiervoor gevoeliger te zijn. Soms kan deze vorm spontaan verdwijnen.
• De mastocytaire vorm, komt vaker voor, met name bij oudere katten. Ze treden op in de huid en in de inwendige organen.

Darier’s sign

• Het teken van Darier: een onschuldig ogende dikte in de huid gaat jeuken en ontsteken.
• De ontstekingsreactie is ontstaan omdat er mastcellen kapot gegaan zijn, na een stoot of  krabben, waardoor de korrels met histamine in het lichaam zijn vrij gekomen.
• Enkele dagen later trekt de reactie weer weg. Niets aan de hand toch?
• Deze verschijnselen zouden op een MCT kunnen wijzen.

Diagnose van een mastocytoom (MCT) | mastceltumor

• In 90% van de gevallen kan de diagnose gesteld worden door celonderzoek (cytologie) van een dunne naald biopt van de tumor.
• Een naaldbiopt van de lymfeklieren, een röntgenfoto van de borstkas en bloedonderzoek is eventueel als aanvullend onderzoek nodig.
• In ongeveer 30% van de gevallen komt bij een MCT een afwijking (mutatie) van een gen voor. De zogenaamde c-Kit.

Behandeling | therapie van mastocytoom

• Chirurgisch verwijderen met zo groot mogelijke marges (3 cm) rondom de tumor. Eventueel wordt ook de regionale lymfeklier verwijderd. Chirurgisch verwijderen verdient altijd de voorkeur. Afhankelijk van de plaats waar de tumor op het lichaam zit (b.v. in de buurt van de anus) is het niet altijd mogelijk de tumor geheel en voldoende ruim te verwijderen.
• Radiotherapie (bestraling) wordt toegepast als de kans op lokaal terug komen van de tumor na chirurgisch verwijderen, groot is.
• Chemotherapie kan worden toegepast als de regionale lymfeklieren bij het proces betrokken zijn.
• Sinds enige tijd is er een medicamenteuze behandeling met Palladia (Tocenarib) of Masivet ( Masitinib), deze middelen kunnen worden gebruikt bij niet-operabele, graad II of III en terugkerende tumoren.
• De gevolgen van de tumor kunnen symptomatisch met medicijnen bestreden worden. Prednisolon kan de complicaties verminderen. Histamine-remmers zoals Zitac kunnen klachten van het maagdarm- of ademhalingsstelsel verminderen.

Vooruitzicht | prognose van een MCT

Er zijn meerdere factoren die het vooruitzicht (prognose) van een MCT beïnvloeden; het gedrag van de cellen, of er al uitzaaiingen (metastasen) zijn en de plaats van de tumor. Bij een c-Kit mutatie (zie hierboven) is de tumor vaak agressiever.

MCT’s worden ingedeeld naar type (gradatie):

1. graad 1 (weinig kwaadaardig)
2. graad 2 meest voorkomend
3. graad 3 (zeer kwaadaardig)

Om te weten of een MCT chirurgisch geheel verwijderd is én om de ‘gradatie’  te bepalen, moet de tumor altijd worden opgestuurd voor onderzoek.

Tip | advies

Heeft uw kat of hond een dikte of zwelling in, op of onder de huid, zeker als uw hond tot één van de risicorassen (boxer, bulldog, Labrador- en golden retriever, Boston- en bullterriër) behoort; maak een afspraak voor een consult.